MadTracker 2.5 - Szybki start!

na podstawie wersji 2.5RC5

Ogólne zasady pracy

Tworzenie muzyki w programach typu tracker jeszcze do niedawna oparte było właściwie wyłącznie na samplach, niewielkich próbkach dźwięku, najczęściej w formacie WAV. Dzisiejsze "trackery nowej generacji" obsługują również instrumenty VST w postaci wtyczek.

Żeby rozpocząć pracę w programie, musisz dysponować oczywiście jakimiś dźwiękami. Instrumenty używane w trackerze mogą składać się z pojedynczych próbek jakiegoś brzmienia np.: pojedynczego uderzenia stopy, czy uderzenia w klawisz pianina, mogą być też zbudowane kilku, a nawet kilkunastu sampli przyporządkowanych do określonych wysokości tonu, po to by uniknąć utraty naturalności barwy dźwięku przy znacznym jego podwyższaniu lub obniżaniu. W MadTrackerze wczytywać możemy pojedyncze sample WAV, lub gotowe instrumenty w formatach XI, bądź MTI, formaty te pozwalają na zapis wraz z samplami kilku parametrów takich jak głośność, panning poszczególnych próbek, ich strój, sposób wybrzmiewania itp. Możemy wczytywać oczywiście również pluginy VST.

Za pomocą wczytanych brzmień budujesz swoją aranżację, partię bębnów, basu i całą resztę. Możesz oczywiście używać też gotowych pętli perkusyjnych i sekwencji melodycznych.

Module - Moduł - utwór stworzony trackerze

Ekran główny trackera to edytor patternów.

Pattern - Charakterystyczny, na ogół powtarzający się fragment utworu, może to być np. zwrotka lub jej część. Każdy pattern składa się między innymi z linii - domyślnie długość patternu wynosi 64 linie, ale może ich mieć do 256. Ekran (a jednocześnie pattern) podzielony jest w pionie na tracki.

Track - Kanał, to tu wstawiasz nuty. Najlepiej dla każdego instrumentu przeznaczyć oddzielny track. W MadTrackerze możesz pracować na 64 kanałach, dla każdego z nich z osobna możesz regulować głośność oraz ustawienia equalizera.

Tak wygląda przykładowy zapis w tracku

Kolumny w tracku:

1 - nuta (tutaj C-4 - czyli C w czwartej oktawie) - wpisujesz je za pomocą klawiatury komputera

2 - numer użytego instrumentu (tutaj 2) - wpisuje się automatycznie

Na początku kompozytorskiej kariery interesują cię wyłącznie pierwsze dwie z kolumn. Resztą  na razie nie zaprzątaj sobie głowy.

Pozostałe kolumny to:

3 - kolumna głośności

4 - kolumna panningu

5 - numer efektu

6 - parametr efektu

Ilość tracków i linii w patternie możesz oczywiście wedle potrzeby zmieniać. W każdej linii możesz wstawić dowolny dźwięk, używając do tego klawiatury komputera. I tak np. w pierwszym z tracków wstawiasz stopę, w drugim werbel itd. Im gęściej będziesz wstawiał dźwięki, tym częściej będą one odgrywane, a co za tym idzie utwór będzie szybszy. Oczywiście jego tempo (BPM) możesz dowolnie regulować. Gdy pierwszy pattern masz już gotowy, tworzysz kolejne, a następnie ustawiasz je w takiej kolejności, w jakiej chcesz by były odgrywane.

 

Jak stworzyć utwór w MadTrackerze 2.5 ?

Po zainstalowaniu programu (zalecam instalację w proponowanej przez instaler lokalizacji) nie zapomnij o jego skonfigurowaniu (Edit > Configuration lub [Ctrl]+[F]) Przede wszystkim ustaw sterownik karty muzycznej, dopilnuj także, aby odznaczona była funkcja "Multichannel edit" na zakładce General. Pozwól MadTrackerowi na przeskanowanie twojego dysku w poszukiwaniu pluginów VST, ich skatalogowaniu i umieszczeniu w menu organizera.

Wraz z programem otrzymujesz utwór demo, zestaw sampli oraz kilku instrumentów i efektów VST. Pomogą ci one rozpocząć pracę z programem.

Do dzieła!

1. Jeśli po uruchomieniu MadTrackera słuchałeś utworu demo, jest on wciąż widoczny w edytorze, więc zanim rozpoczniesz pracę użyj [Ctrl]+[N] by stworzyć nowy moduł. Nie przejmuj się zapytaniem: "Are you sure you want to delete everything?" - Nie skasujesz utworu, jedynie usuniesz go z edytora. Kliknij "Tak".

2. W prawym górnym rogu ekranu masz okno z listą instrumentów - na razie jest pusta.

Aby wczytać instrument (w formacie *.xi lub *.mti) użyj ikony "Otwórz" znajdującej się pod okienkiem listy instrumentów klikając na strzałkę z jej prawej strony, z rozwijanego menu wybierz "Load a new instrument..."

Gdy chcesz użyć sampla (w formacie *.wav, *.aiff, *.iff lub *.mts) Musisz stworzyć najpierw na liście instrumentów nowy (pusty) instrument (najłatwiej za pomocą czwartej ikonki pod listą instrumentów), a następnie wczytać do niego wybraną próbkę klikając na nim prawym przyciskiem myszy i z menu wybrać: "Load sample(s)..."

W naszym przykładzie posłużymy się załączonymi do programu samplami WAV.

Stwórz cztery nowe instrumenty, pojawią się one na liście jako: 01 - New Instrument, 02 - New Instrument,  03 - New Instrument i 04 - New Instrument.

Jako instrument nr 01 wczytaj stopę, kliknij prawym przyciskiem myszy na 01 - New Instrument  i z menu wybierając ""Load sample(s)..." wybierz próbkę o nazwie Kick01.wav spośród sampli dostarczonych z programem - domyślnia lokalizacja:

C:\Program Files\MadTracker\Samples\Drums.

 

 

Jako instrument nr 02 wczytaj werbel  - Snare02.wav

Jako instrument nr 03 wczytaj hihet - Cls hihat01.wav

Jako instrument nr 04 wczytaj bas - Bass02.wav  Powinien on znajdować się tu: C:\Program Files\MadTracker\Samples\Bass

3. Masz już wszystkie potrzebne na razie instrumenty...

Wybierz myszą Bass02.wav na liście instrumentów. Póki nie wciśniesz [SPACJI] albo myszą przycisku  nic nie jest zapisywane w edytorze. Możesz więc sobie na sucho pograć używając klawiatury komputera i np. ułożyć jakąś melodię. Każdy klawisz odpowiada innej wysokości dźwięku. Q to dźwięk C, 2 to Cis, W to D, 3 to Dis.... itd. Oktawę ustalasz w okienku "Octave"nad listą instrumentów. Na początek ustaw octave na 3. Poprzyciskaj klawisze i pobaw się.

4. Po patternie poruszasz się za pomocą klawiszy strzałek oraz [Tab] - następny track i [Shift]+[Tab] - poprzedni track. Wypróbuj.

5. Wciśnij [SPACJĘ] by rozpocząć edycję. Teraz, gdy będziesz wciskał klawisze dźwięki będą zapisywane.

6. Wybierz kick01.wav (lewym przyciskiem myszy) i wpisz ją w Track 00 co cztery linie używając klawisza Q.

By przejść do następnej linii użyj [strzałki] w dół. Możesz też ustawić wartość "Add" w pasku narzędziowym nad listą instrumentów na 4, wtedy każdy kolejny dźwięk automatycznie wpisywany będzie 4 linie dalej.

Jeśli pomylisz się i chcesz wykasować zapis posłuż się klawiszem [DELETE].

 

Tak powinien wyglądać zapis w edytorze.

 

7. Włącz "play pattern" za pomocą [prawego-ALT] lub przycisku  na pasku narzędziowym. Powinieneś usłyszeć wpisane przez ciebie uderzenia stopy.

Zatrzymaj moduł za pomocą [prawego-ALT] lub używając przycisku

8. Przejdź do następnego Tracku 01 - użyj w tym celu [TAB].

9. Wybierz werbel - Snare02.wav, wpisz go co osiem linii, ale zaczynając od linii o numerze 04. Ponownie użyj klawisza Q (pojedyncze sample z reguły są tak jak w tym przypadku przypisane do dźwięku C). Zapis powinien znaleźć się w liniach 04, 12, 20, 28 itd.

10. Gdy odsłuchasz teraz całość, usłyszysz grające jednocześnie stopę i werbel.

11. Przejdź do Tracku 02

12. Wybierz hi-hat - Cls hihat01.wav, po czym wpisz go co cztery linie począwszy od linii 02. (linie 02, 06, 10, 14 itd.)

13. Wyłącz tryb edycji [SPACJA].

Zapis powinien wyglądać tak:

Otrzymałeś bardzo prosty rytm. Posłuchaj. Prawda, że nie jest to trudne? Teraz przejdź za pomocą [TAB] do kolejnego pustego tracku i ułóż partię basu. Wybierz Bass02.wav z listy. Gdy tryb edycji jest wyłączony możesz odtwarzać twój pattern i jednocześnie grać używając klawiatury nie zapisując jeszcze niczego w ścieżce.

14. Gdy już masz zapis w kanałach, ustal tempo - BPM, czyli liczbę uderzeń na minutę i LPB, czyli ilość linii przypadających na jedno uderzenie. LPB domyślnie ustawione jest na 4 i na początek radzę tak zostawić.

15. Ten krótki fragment utworu, który zrobiłeś to pattern o numerze 00.

Tak wygląda Menedżer Patternów znajdujący się w lewym górnym rogu ekranu

 

Jego długość - czyli ilość linii ustalasz w okienku "Lng". Jeśli tracków, czyli ścieżek masz za mało, zmień wartość w "Tracks" na większą.

Jeśli chcesz utworzyć kolejny pattern, użyj przycisku  w Menedżerze Patternów.

16. W Menedżerze Patternów możesz określić, w jakiej kolejności oraz ile razy będą odgrywane w module poszczególne patterny. Pierwsza kolumna pokazuje indeksy 00 = pierwszy pattern, 01 = drugi pattern, itd. By zaznaczyć dany pattern klikasz właśnie na nie. Druga kolumna to nazwy i numery patternów.

 - Kopiuje aktualnie zaznaczony pattern i wstawia go jako nowy, z nowym numerem, przed aktualnym patternem (sekwencja w wyciszonych trackach nie zostanie skopiowana)

 - Dodaje nowy, pusty pattern za aktualnie zaznaczonym

 - Kopiuje aktualnie zaznaczony pattern i wstawia go jako nowy, z nowym numerem, za aktualnym patternem.

 - Wstawia aktualny pattern jeszcze raz

 - Kasuje wybrane patterny, zaznacz jeden pattern klikając na jego indeks (pierwsza kolumna) lub zaznacz kilka patternów klikając na nie myszą z wciśniętym przyciskiem  CTRL.  

 By zmienić numer patternu w aktualnej pozycji użyj przycisków ze strzałkami. Pierwsze są dla standardowych patternów, a drugie (te wygaszone) dla patternów perkusyjnych, (kiedy te są aktywne) Kolejność patternów na liście możesz zmieniać również po prostu przeciągając je myszą.

Jeśli chcesz, by układ utworu był taki, że jako pierwszy odgrywany jest dwukrotnie pattern nr 02, a potem raz pattern nr 01 i dwa razy pattern 00 musisz w okienku Menedżera zrobić taki zapis:

17. By odsłuchać cały utwór, a nie tylko edytowany pattern używaj przycisku , bądź [prawy ALT]. Aby moduł odtwarzany był od początku, musisz zaznaczyć w Menedżerze Patternów pattern 00.

18. Z instrumentów VSTi korzystasz analogicznie jak z sampli. Aby wczytać którąś z dostarczonych z MadTrackerem wtyczek, przejdź do listy pluginów za pomocą przycisku  umieszczonego pod listą instrumentów.

Z lokalizacji C:\Program Files\MadTracker\Samples\VST wybierz plugin SUPERWAVEP8.dll. Nazwa wtyczki pojawi się na liście pluginów VST.

 

Aby wybrać interesującą cię barwę instrumentu, dwukrotnie kliknij na jego nazwę otwierając właściwości wtyczki. Wybierz równierz track, z którym będzie powiązany instrument VSTi.

 

Zamknij okno Superwave. Wróć do listy instrumentów za pomocą przycisku  pod listą wtyczek. Znajdziesz na niej nowy instrument o nazwie SUPERWAVE P8.

 

Parę słów na koniec

1. Jeśli sample będą wymagać dostrojenia, przejdź do "Sample Tab"- za pomocą ikonki  pod listą instrumentów - tu możesz przestrajać sampla o całe półtony lub oktawy.

Dokładniejsze strojenie ("pitch") znajdziesz w "Oknie Instrumentu" - otworzysz je podwójnie klikając na wybrany na liście instrument.

2. Na poszczególne tracki możesz nakładać działające w czasie rzeczywistym "Track Effects" takie jak delay, stereo delay, filter, flange, analog filter, distortion oraz reverb

3. Za równo na poszczególne kanały jak i na master możesz nakładać efekty VST w postaci wtyczek

4. Barwę każdego z kanałów możesz regulować za pomocą wbudowanego equalizera.

5. Proporcje głośności pomiędzy poszczególnymi kanałami ustalisz w mikserze.

6. Zmianę wartości parametrów wbudowanych efektów, filtrów, pluginów VST i głośności podczas odtwarzania utworu możesz kontrolować za pomocą automatyki.

Więcej dowiesz się ze szczegółowej instrukcji do MadTrackera mojego autorstwa.

Powodzenia

kontakt:

x_name@poczta.onet.pl

moja strona:

http://xnme.untergrund.net